Wdzydzki Park Krajobrazowy został utworzony dnia 15 czerwca 1983 roku. Położony jest w północno-zachodniej części Borów Tucholskich, na południowo-zachodnim skraju województwa pomorskiego, 70 km na południowy-zachód od Gdańska, w powiecie kościerskim.
Powierzchnia parku wynosi 17,8 tysięcy ha, w tym lasy i zadrzewienia pokrywają 64 % obszaru, grunty orne 10 %, a wody powierzchniowe 11 %. Park otacza otulina o powierzchni 15,2 tysięcy ha. W granicach WPK znajdują się grunty administrowane przez pięć gmin: Kościerzyna, Dziemiany, Karsin, Lipusz, Stara Kiszewa oraz Lasy Państwowe, na których gospodarują Nadleśnictwa Kościerzyna i Lipusz.
Kompleks Jezior Wdzydzkich o powierzchni 1455,6 ha jest największym kompleksem jeziornym w tej części Kaszub, jezioro Wdzydze jest szóstym pod względem głębokości wśród jezior Polski. Ewenementem na skalę kraju, a nawet Europy są liczne naturalne wyspy na jeziorach kompleksu. Ostrów Wielki, Glonek, Ostrów Mały, Sorka, Sidły, Mielnica, Przerośla i Ceronek to wyspy jeziora Wdzydze.
Na jeziorze Gołuń znajduje się wyspa Trzepcyn, a na Jelenim – Ostrówek. Największa z wysp, Ostrów Wielki, o powierzchni 90,66 ha i długości około 3 km to druga co do wielkości wyspa jeziorna w Polsce. Najmniejsza – to zaledwie kępa trzcin wyrastających ponad powierzchnię wody. Wszystkie jednak mają ogromne znaczenie jako siedlisko i obszar lęgowy rzadkich i chronionych ptaków wodno-błotnych. Na wyspach i w ich okolicy należy zachować ciszę, nie płoszyć, nie chwytać i nie zabijać zwierząt.
WYSPY:
Ostrów Wielki
Ostrów Wielki jest największą wyspą znajdującą się na akwenie jeziora Wdzydze i drugą co do wielkości wyspą jeziorną w Polsce.
Ma 90,66 ha powierzchni i około 3 km długości. Maksymalna szerokość to około 0,5 km. Północna nadbrzeżna część wyspy jeszcze do niedawna była zamieszkała (przed wojną przez ponad 20 osób), zaś południowa część porośnięta jest borem sosnowym.
Ostrów Mały
Druga co do wielkości wyspa Kompleksu Jezior Wdzydzkich. Jej powierzchnia wynosi nieco ponad 26 ha, szerokość około 0,7 km, a długość około 1,3 km. Jest to odizolowany wodami fragment lasu z płatami cennych fitocenoz leśnych grądu gwiazdnicowego i łęgu wiązowo-jesionowego będącego rzadkością na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego.
Glonek
Leżąca na południe od Ostrowa Wielkiego, wyspa Glonek jest planowanym rezerwatem przyrody. Na tej liczącej 9,81 ha powierzchni, 0,4 km szerokości i 1 km długości wyspie znajduje się wyjątkowo bogate stanowiska bardzo wielu rzadkich gatunków roślin, unikalnych na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego
Sidły
Ta leżąca na zachód od Ostrowa Wielkiego wyspa liczy 3,8 ha powierzchni. Występują na niej takie rośliny jak trzcinnik prosty oraz wierzby – typowe dla szuwarowo-zaroślowych wysp Jeziora Wdzydze. Do flory wyspy należy zaliczyć również: nasięźrzała pospolitego, kruszczyka błotnego, kukułkę szerokolistną, listerę jajowatą czy turzycę żółtą.
Ceronek
Ceronek to niewielka wyspa leżąca na wschód od Ostrowa Wielkiego liczy zaledwie 0,16 ha powierzchni. Roślinność wyspy to kilka drzew otoczonych pasem trzcinowiska, który stanowi lęgowisko brodźca piskliwego i gęsi gęgawy oraz miejsce gniazdowania trzcinniczka.
Sorka, Przerośla, Trzepcyn, Ostrówek
Na jeziorze Wdzydze znajdują się jeszcze wyspy: Sorka (4,9 ha) i Przerośla (0,23 ha),
Na jeziorze Gołuń znajduje się wyspa Trzepcyn (0,6 ha), a na Jelenie wyspa Ostrówek (0,17 ha).
Sorka porośnięta jest lasem mieszanym i stanowi własność prywatną. Przerośla i Ostrówek porośnięte są drzewami liściastymi, a Trzepcyn głownie sosnami. Wokół wszystkich tych wysepek występuje pas trzcinowisk.
Decyzją obradującej w Paryżu Międzynarodowej Rady Koordynacyjnej programu Człowiek i Biosfera, 2 czerwca 2010 r. Wdzydzki Park Krajobrazowy oraz parki: Tucholski, Wdecki i Zaborski, zostały włączone do Rezerwatu Biosfery „Bory Tucholskie”. Jest to wyznaczony obszar chroniony zawierający cenne zasoby przyrodnicze, między innymi wiele naturalnych ekosystemów wodnych, torfowiskowych i leśnych. Pełni trzy zasadnicze funkcje: 1) ochronną – wkład w ochronę krajobrazu, ekosystemów, gatunków i odmian, 2) rozwojową – stworzenie możliwości ekonomicznego i społecznego rozwoju, zrównoważonego kulturowo i ekonomicznie, 3) wspierania logistycznego – poprzez edukację ekologiczną, szkolenia, badania i monitoring w odniesieniu do lokalnych, regionalnych, narodowych i globalnych zagadnień związanych z ochroną i zrównoważonym rozwojem.
Rezerwat Biosfery „Bory Tucholskie” jest dziesiątym i największym rezerwatem biosfery utworzonym w Polsce, a jego powierzchnia wynosi niemal 320 tysięcy ha. Wdzydzki Park Krajobrazowy obejmuje w większości obszar równiny sandrowej, ukształtowanej w postaci rozległego stożka napływowego przez wody roztopowe czwartorzędowego lądolodu. Równina ta jest nieznacznie nachylona w kierunku południowym, w przedziale wysokości od około 160 do 140 m n.p.m.
W strukturze przestrzennej zasobów wodnych zbiorników Parku dominujące znaczenie ma jezioro Wdzydze, którego powierzchnia stanowi 76 % ogólnej powierzchni wodnej Parku, natomiast objętość – 91 % całości zasobów wszystkich zbiorników. Maksymalna głębokość jeziora wynosi 72 m, co stawia je pod tym względem na szóstym miejscu w Polsce. Jego rynny rozciągają się w dwóch kierunkach – południkowym i równoleżnikowym, o łącznej powierzchni 1.455 ha. Ze względu na swą geometrię (kształtem przypomina krzyż) i rozmiary stanowi unikat na Niżu Polskim.
Park znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego, w oddziaływaniu cyrkulacji zachodniej, pod średnim wpływem Bałtyku i pośrednim oddziaływaniem klimatu kontynentalnego. Charakterystyczne cechy miejscowego klimatu to: niezbyt wysoka roczna amplituda temperatury, późne, dość chłodne i krótkie (65 dni) lato z małą liczbą dni (17) z temperaturą ponad 25 stopni C, niezbyt ostra, ale długa (92 dni) zima ze średniej wysokości opadami atmosferycznymi i dość długo zalegającą pokrywą śnieżną (73 dni), duża liczba dni pochmurnych, szczególnie jesienią i zimą, przewaga wiatrów z sektora zachodniego.
